داکت اسپلیت چیست؟

داکت اسپلیت که در واقع به اسپلیت های خانگی معروف است، تقریبا متداول‌ترین سیستم تهویه مطبوع در دنیاست که بسیاری برای تهویه هوا از آن استفاده می کنند. این دستگاه به طور کلی از یک هواساز (یونیت داخلی) و یک کندانسور (یونیت بیرونی) تشکیل شده است و توسط مجموعه ای از لوله‌های مسی حاوی مبرد (گاز فریون)  به هم متصل شده اند. هوا از قسمت یونیت داخلی و از طریق چند کانال به بخش ها یا اتاق های مختلف یک ساختمان ارسال و در هر اتاق از طریق یک دریچه به درون اتاق توزیع می شود. البته شاید برخی داکت اسپلیت را هم‌تراز با کولرهای موجود در نظر بگیرند که این تفکر اشتباست.

دستگاه­های داکت اسپلیت در واقع شباهت‌های بسیار زیادی با کولر گازی یا همان اسپلیت دیواری دارند. با این تفاوت که در کولرهای گازی، یونیت داخلی به صورت دیواری و روکار نصب می‌شود اما در داکت اسپلیت این یونیت به صورت توکار اجرا می‌شود. به طوری که با کانال کشی انجام شده به اتاق‌ها یا قسمت‌های مختلف یک ساختمان، هوای تازه و مطبوع شده با دما و رطوبت تنظیم شده در آن‌ها توزیع می‌شود. البته داکت اسپلیت تنها در سیکل سرمایش مشابه کولر گازی عمل می‌کند و در سیکل گرمایش کاملاً با آن متفاوت است. به طوری که در یونیت داخلی کویل آب گرم وجود دارد که در فصل زمستان آب گرمی که توسط پکیج یا موتورخانه ایجاد می‌شود، درون کویل‌ها جریان می‌یابد و دیگر از فرآیند تبرید تراکمی در گرمایش استفاده نمی‌شود.

بعد از پاسخ به پرسش داکت اسپلیت چیست بد نیست نگاهی به ساختار آن هم بیندازیم. به طور کلی داکت اسپلیت همان‌طور که در بالا هم عنوان شد از دو بخش داخلی و خارجی تشکیل شده است. بخش داخلی که یونیت داخلی نیز گفته می‌شود در فضای داخلی به صورت توکار و داخل سقف‌های کاذب اجرا می‌شود. بخش خارجی یا همان یونیت خارجی نیز در بیرون از ساختمان و فضای باز قرار می‌گیرد و از طریق لوله‌هایی با یونیت داخلی در ارتباط است. به یونیت خارجی آن اصطلاحاً کندانسینگ یونیت می‌گویند که شامل کویل کندانسور، فن کندانسور و کمپرسور است. به یونیت داخلی اواپراتور یا هواساز گفته می‌شود.

بعضی از ساختمان‌ها به دلیل معماری و یا اندازه فضا امکان استفاده از مدل‌های خاصی از اسپلیت وجود ندارد و در صورت استفاده هم باید از چند دستگاه در کنار یکدیگر کمک گرفت. از طرفی هم در صورتی که نیاز به هوای تازه در فضای مورد تهویه وجود داشته باشد، امکان ارائه حداقل هوای تازه با مدل‌های دیواری وجود ندارد یا جهت حفظ زیبایی داخل ساختمان، امکان اجرای سیستم‌های دیواری و رادیاتور وجود نداشته باشد. در چنین شرایطی و در صورت داشتن سقف کاذب مناسب، بهترین راه حل استفاده از داکت اسپلیت است که علاوه بر تأمین سرمایش و گرمایش محیط، امکان تأمین هوای تازه مورد نیاز را خواهد داشت و نیز برای کاهش هزینه انرژی در زمستان می‌توان از کویل آب گرم استفاده کرد. همچنین می‌توان در بعضی مدل‌های داکت اسپلیت از هر نوع فیلتری اما با در نظر گرفتن افت فشار استاتیکی آن که در دستگاه ایجاد می‌کند، برای تصفیه بهتر هوا طبق نظر کاربر استفاده کرد.

انواع داکت اسپلیت

در رابطه با انواع داکت اسپلیت باید گفت که تولید این محصول در مدل‌های مختلفی صورت می گیرد که هر یک می‌تواند گزینه‌ی مناسب‌تری برای هر نوع محلی باشد. معمولا داکت اسپلیت‌ها را از نظر نوع نیرو محرکه کمپرسور به دو دسته اینورتر و معمولی تقسیم‌بندی می‌کنند.

منظور از اینورتور استفاده از فناوری دور متغیر است که در آن ها تفاوت دارد. بزرگترین اختلاف بین داکت اسپلیت اینورتر با معمولی در سرعت متغیر آن است که در نوع معمولی این سرعت ثابت است. صدای کم‌تر، عمر‌ مفید بیشتر، سرمایش و گرمایش سریع‌تر و در انتها مقرون به صرفه‌تر بودن، از برتری‌های اینورتر نسبت به انواع معمولی آن است. البته موضوع قیمت نیز می‌تواند تفاوت‌های عمده در میان آنها ایجاد کند.

داکت اسپلیت غیر اینورتر

این نوع از داکت اسپلیت‌ها که نوع کانالی یا معمولی نیز خوانده می‌شوند از وجود یک کمپرسور بهره می‌برد که دارای قدرت یا دور ثابت است. به همین دلیل هم نمی‌توان با تغییر در آن کنترل چندانی بر دمای محیط داخلی داشت.

مزایای داکت اسپلیت غیر اینورتر

• هزینه نصب و راه اندازی اولیه نسبت به نوع اینورتر کمتر است.
• هوای تازه با اکسیژن کافی از راه کانال تأمین می‌شود.
• قابلیت فیلتر کردن هوا

معایب داکت اسپلیت غیر اینورتر

• مصرف انرژی بالاتر، به طوری که رده انرژی ب (B) دارند.
• نداشتن کنترل بر دمای محیط مورد نظر
• هزینه در طولانی مدت ممکن است آزاد دهنده باشد.

 

داکت اسپلیت اینورتر

فناوری که در داکت اسپلیت نوع اینورتر به کار رفته است؛ سبب می‌شود در ابتدا با مقدار جریان مصرفی پایین شروع به کار کند. این فرآیند موجب کاهش قابل توجه مصرف انرژی می‌شود زیرا در دستگاه‌های غیر اینورتر در زمان شروع به کار بیشترین جریان برق مصرف می‌شود. دستگاه اینورتر پس از شروع به کار، به تدریج جریان مصرف برق خود را افزایش می‌دهد و کمپرسور با حداکثر توان خود شروع به کار می‌کند. پس از مدتی حدود و پس از خنک سازی فضای مورد نظر و نزدیک کردن دمای محیط به دمای مطلوب، به تدریج مقدار مصرف انرژی را کاهش می‌دهد و بر حسب ظرفیت مورد نیاز برق مصرف می‌کند و به این طریق از روشن و خاموش کردن بی مورد دستگاه جلوگیری می‌کند.

مزایا داکت اسپلیت اینورتر

• صرفه جویی قابل ملاحظه در مصرف انرژی به طوری که در رده آ (A) قرار می‌گیرند.
• امکان کنترل و تنظیم دمای محیط وجود دارد.
• با توجه به فناوری پیشرفته‌تر اغلب صدای کمتری تولید می‌کنند.
• با بهره گیری از فرآیند اینورتر طول عمر و ماندگاری بالاتری دارند.
• در اندازه‌های بسیار کوچک در دسترس هستند.

معایب داکت اسپلیت اینورتر

• هزینه راه اندازی بیشتر در مقایسه با داکت اسپلیت معمولی
• خرابی کمپرسور به دلیل روشن و خاموش شدن مکرر زیاد دیده شده است.
• تعمیر و راه اندازی به نیروی‌های بسیار متخصص و دانش فنی بالایی نیاز دارد.

نحوه نصب داکت اسپلیت

نصب اسپلیت نیز همانند هر دستگاهی نیاز به دانش فنی دارد و نمی‌توان بدون تخصص آن را نصب کرد. اما بطور کلی ابتدا باید فرایند کانال‌کشی انجام شود. معمولاً برای تولید هوای گرم، یک بخشی به نام کویل، در جلو و یا پشت دستگاه قرار می‌گیرد که آب گرم درون لوله‌های مسی جریان می‌یابد و فن موجود در دستگاه، هوا را در اتاق به چرخش وا می‌دارد. البته این موضوع در رابطه با هوای سرد نیز صادق است و به همین شکل مراحل آن پیاده‌سازی می‌شود. بطور کلی، توصیه می‌شود از یک متخصص برای نصب  اسپلیت استفاده شود.

مزایا و معایب استفاده از داکت اسپلیت

بدون شک هر دستگاهی دارای معایب و مزایای خاص خود است و این موضوع نیز اجتناب‌ناپذیر است. تنها باید اطمینان حاصل کرد که آیا مزایای دستگاه مورد نظر نسبت به معایب آن برتری داشته یا خیر. داکت اسپلیت نیز از این قاعده مستثنی نیست. از نقطه نظر نصب و راه‌اندازی نیز باید گفت که داکت اسپلیت سیستم لوله‌کشی را به شدت کاهش می‌دهد که این کار علاوه بر هزینه، زمان عیب‌یابی در هنگام بروز مشکل را نیز کاهش می دهد. داکت اسپلیت علاوه بر این موارد، داکت ساختمان را نیز کوچکتر می‌کند. در دنیای امروز که انرژی حرف اول را می‌زند، داکت اسپلیت در مقایسه با نمونه‌های قدیمی و سنتی، قیمت کمتری داشته و مصرف انرژی آن نیز کاهش یافته است.

راهنمای خرید داکت اسپلیت

خرید داکت اسپلیت اهمیت ویژه‌ای دارد و اینکه چه نکاتی را می‌بایست در فرایند خرید رعایت کرد، بسیار مهم است. در انتخاب , دو نکته اهمیت بالایی دارد: انتخاب دستگاه و اجرای درست آن. برخی با نصب نادرست دستگاه، قادر نخواهند بود تا از امکانات دستگاه به طور کامل بهره ببرند و در صورتی که دستگاه درست عمل نکنند آن را به عهده‌ی شرکت سازنده می‌گذارند. به جرات می‌توان گفت که بیش از نیمی از راندمان دستگاه به نوع نصب آن و اجرای صحیح دستگاه وابسته است. از طرفی، نوع برند، قابلیت‌های آن و امکانات مورد نظر خریدار در اولویت انتخاب دستگاه قرار دارند. برای خرید داکت اسپلبت نمی‌توان صرفا به بازار مراجعه کرده و بصورت اتفاقی دستگاهی را انتخاب کرد.

موضوع بعدی ظرفیت دستگاه بوده که بایستی متناسب با متراژ محل نصب، موقعیت و کاربری محل انتخاب کرد. اگر دستگاهی با ظرفیت کم انتخاب شود، سیستم بازدهی کافی نداشته و نارضایتی مصرف‌کننده را به دنبال دارد. اگر بیشتر از ظرفیت محل نصب باشد که مصرف انرژی و مشکلات بعدی را به دنبال دارد.