نکات نصب و راه اندازی داکت اسپلیت

داکت اسپلیت یکی از محبوب­ترین سیستم­های تهویه مطبوع در انواع کاربری های مختلف نظیر مسکونی، اداری، تجاری و … در سراسر جهان می باشد. استفاده از این سیستم ها نیازمند اجرای زیرساختی مناسب و طراحی و نصب اصولی می­باشد تا بالاترین راندمان ممکن حاصل شود و عمل سرمایش و گرمایش بصورت مطلوب انجام شود. اجرای زیرساخت این سیستم ها شامل مراحل مختلفی است که می­توان به اجرای لوله­ کشی مسی، کانال کشی، جانمایی یونیت های داخلی و خارجی و … اشاره کرد. در این مقاله سعی شده است تا نکات مهم مربوط به اجرای زیرساخت و نصب این نوع از سیستم­ها بطور خلاصه بیان شود.

 

محدوده دمایی عملکرد

سیستم­های داکت اسپلیت مورد استفاده در کشور ایران بر حسب محدوده دمایی عملکرد به دو دسته کلی تقسیم می­شوند: سیستم های استاندارد و سیستم های حاره ای (تروپیکال) محدوده دمایی عملکرد این دو گروه از محصولات در شکل زیر مشخص شده است:

طول مجاز لوله کشی

در سیستم­های داکت اسپلیت، مبرد از طریق لوله مسی بین یونیت خارجی و یونیت داخلی دستگاه انتقال می­یابد. این لوله­ کشی بصورت عمودی و افقی دارای محدودیت در اندازه می­باشد و هنگام اجرا حتما باید به حداکثر طول مجاز لوله کشی توجه گردد. طول مجاز لوله کشی برای برندهای مختلف و تناژ مختلف سیستم­ها متفاوت می­باشد و در کاتالوگ دستگاه مشخص گردیده است. بطور معمول حداکثر ارتفاع مجاز لوله کشی بین 30 تا 45 متر و حداکثر طول مجاز لوله کشی (افقی و عمودی) بین 50 تا 70 متر می­باشد.

سایز لوله مسی

یکی دیگر از موارد بسیار مهمی که در هنگام اجرای لوله مسی باید به آن توجه داشت سایز لوله مخصوص دستگاه می­ باشد. این عدد در کاتالوگ دستگاه برای لوله رفت و برگشت مشخص شده و معمولا با واحد اینچ گزارش می­شود. سایز لوله باتوجه به ظرفیت و برند دستگاه مشخص می­شود و مقادیر معمول آن 8/3، 8/5، 4/3 و 8/7 اینچ می­باشد. دقت نمایید که در صورت استفاده از سایزهای بزرگ تر یا کوچک تر از مقدار مشخص شده در کاتالوگ دستگاه، فشار زیادی بر کمپرسور وارد می­شود و علاوه بر کاهش راندمان دستگاه، ممکن است در مدت زمان بیشتر کمپرسور دستگاه بسوزد.

ضخامت لوله و عایق

علاوه بر اهمیت سایز لوله و عایق در دستگاه­های داکت اسپلیت، توجه به ضخامت عایق و لوله مورد استفاده برای این سیستم ها نیز از جمله نکات مهم در اجرای زیر ساخت می­باشد. ضخامت استاندارد در لوله برای دستگاه­های معمولی 0.8 میلی­متر و برای دستگاه اینورتر 1 میلی­متر می­باشد. ضخامت استاندارد عایق نیز برای لوله رفت و برگشت در دستگاه معمولی به ترتیب 9 و 13 میلی متر و برای دستگاه اینورتر 9 و 19 میلی متر می­باشد.

دقت داشته باشید که در صورت عدم استفاده از ضخامت مناسب برای لوله و عایق، با توجه به افزایش انتقال حرارت بین لوله و هوای محیط، پدیده تعریق روی سطوح لوله اتفاق می­افتد و ممکن است حتی این قطرات تشکیل شده از داخل سقف کاذب به داخل فضای تهویه چکه کند.

نحوه قرارگیری لوله و کابل در رایزر

طبق استاندارد سیستم های تهویه، لوله رفت و برگشت جداگانه عایق می­شوند و به همراه کابل فرمان و کابل تغذیه یونیت داخلی، درون یک نوار عایق به نام پرایمر قرار می­گیرند و در رایزر جانمایی می­شوند. نحوه صحیح قرارگیری اجزا در دو حالت مختلف در شکل زیر مشخص شده است.

بست و ساپورت لوله مسی

در هنگام اجرای لوله­ مسی بصورت عمودی در رایزر و افقی در سقف کاذب، می­بایست لوله ها بصورت مناسب در محل خود ثابت شوند تا از لرزش و خم شدن و آسیب دیدن آن ها جلوگیری شود. به همین منظور در فواصل معین از بست مخصوص استفاده می­شود تا لوله ها ثابت و محکم شوند. بطور معمول در لوله کشی افقی هر 1.5 متر از یک بست استفاده می­شود و در لوله کشی عمودی رایزر در فواصل 2 تا 6 متر متناسب با نوع رایزر از بست استفاده می­شود. در شکل های زیر نمونه هایی از اجرای بست برای لوله مسی را مشاهده می­فرمایید.

 

 

 

 

 

 

 

رایزر

جهت ساخت رایزر لوله ها میتوان از دو روش داکت نردبامی و سینی کابل استفاده کرد. در روش داکت نردبامی بوسیله نبشی یا پروفیل در شاخه های عمودی و از قوطی یا نبشی در پایه های نردبام استفاده می کنیم و در هر 1.5متر یک بست دو سر پیچ روکش دار استفاده می کنیم تا هم وزن لوله ها را تحمل کند هم مسیر به صورت صاف در رایزر طی شود. باید توجه شود که بر روی لوله های کار شده در رایزر و پشت بام حتما برچسب مناسب زده شود تا در هنگام انجام سرویس و تعمیرات، لوله های هر دستگاه به راحتی قابل شناسایی باشند.

یکی از اشتباهات رایج پیمانکاران برای اجرای لوله کشی، عایق کردن همزمان لوله رفت و برگشت توسط یک شاخه عایق می­باشد. این عمل به هیچ عنوان مورد قبول ناظران شرکت های تهویه نمی­باشد  در صورت انجام، دستگاه با افت شدیدی مواجه خواهد شد.

تله روغن

در لوله کشی دستگاه های داکت اسپلیت معمولی باید توجه داشت در هر 7.5 متر یک تله روغن (Oil trap) در نظر گرفت. تله روغن در دستگاه هایی که فقط سرمایش دارند در لوله برگشت می خورد.
در دستگاه هایی که هیت پمپ(سرمایش و گرمایش ) داشته باشند در دو لوله رفت و برگشت باید در نظر گرفته شود. کمپرسور در هنگام استارت نیاز به روغن دارد و توان مکش آن 7.5 متر می­باشد، بنابراین در ارتفاع لوله کشی بیشتر از این مقدار، از تله روغن استفاده می­شود تا کمپرسور در هنگام استارت روغن مورد نیاز خود را از این طریق تامین نماید. در شکل زیر نمونه ای از تله روغن اجرا شده در لوله کشی مسی مشاهده می شود.

جوشکاری

لوله مسی کار شده در سیستم­های داکت اسپلیت معمولا بصورت یک تکه اجرا می­شوند اما در صورت نیاز به جوشکاری، حتما باید از گاز ازت با فشار 0.02 مگا پاسکال درون لوله ها استفاده شود. در صورت جوشکاری بدون ازت، ذرات درون لوله اکسید خواهند شد و درون لوله ناهمواری و گرفتگی ایجاد می­شوند.

تست ازت

پس از اتمام لوله کشی و جوشکاری باید لوله ها با گاز ازت شستشو شوند. به منظور اطمینان لازم جهت تست نشتی لوله کشی باید لوله ها را زیر فشار 550-500 پی اس آی تحت فشار گاز ازت قرار داد. بعد از این امر می­توان پنل ها را متصل کرد. بعد از اتصال فیتینگ ها نیز می بایست دستگاه ها زیر فشار 450-400 پی اس ای با گاز ازت تست نشتی گرفت تا از نشتی فیتینگ ها اطمینان حاصل کرد.