ساختمان هوشمند چیست ؟
داشتن یک ساختمان هوشمند از آن دسته از مزیتهایی است که خیالتان را از هر بابتی راحت می‌کند. دیگر نیازی نیست به دلیل روشن ماندن چراغ‌ها، اجاق گاز یا سایر دستگاه‌ها و لوازم خانه از نیمه مسیر به خانه بازگردید. یک خانه هوشمند امکان مدیریت و نظارت روی لوازم خانه را از فواصل بسیار دور برای شما فراهم می‌کنند. بنابراین در صورت سکونت در یک خانه هوشمند می‌توانید بدون وسواس خاصی نسبت به شرایط خانه، به راحتی خانه را ترک کرده و از هر مکان دیگر به کنترل محیط خانه بپردازید. در این گزارش به تعریف خانه هوشمند پرداخته و ویژگی‌های یک خانه هوشمند را نام می‌بریم. سپس ضمن توضیح نحوه عملکرد سیستم‌های هوشمندساز خانه، میزان هوشمندسازی خانه‌ها را در ایران بررسی می‌کنیم. در صورتی که شما هم به فکر هوشمندسازی خانه خود هستید، پیشنهاد می‌کنیم این مقاله را از دست ندهید.
تعریف خانه هوشمند
اگر بخواهیم در یک یا چند جمله خانه هوشمند را تعریف کنیم، می‌توانیم بگوییم خانه هوشمند در واقع خانه‌ای است مجهز به روشنایی، دستگاه‌های گرمایشی، سرمایشی و سایر دستگاه‌های الکتریکی که کاربر می‌تواند همه این دستگاه‌ها را از راه دور کنترل و مدیریت کند. برای کنترل و نظارت به این وسایل از هرجای دنیا، تنها کافی است به اینترنت متصل شوید.
براساس توضیحاتی که گفته شد، شما می‌توانید ساعاتی پیش از ورود به خانه با اتصال به اینترنت از پخته شدن شام، روشن بودن سیستم گرمایشی مرکزی، مرتب بودن و کشیده شدن پرده‌ها یا روشن بودن اجاق گاز اطمینان خاطر پیدا کنید. پس باید گفت خانه‌های هوشمند با فراهم کردن امکان کنترل از راه دور امور خانه، باعث افزایش ایمنی و امنیت خانه شده‌اند. یک سیستم کنترل خانه فقط محدود به سیستم گرمایشی و سرمایشی نیست، بلکه چنین سیستمی برای کنترل موارد بسیار متنوعی نظیر روشنایی، آب و هوا، سیستم تفریحی و لوازم خانگی به کار می‌آید. این سیستم همچنین ممکن است دستگاه‌های امنیتی خانه یا سیستم دسترسی و اعلان‌های هشدار دهنده را هم دربر بگیرد. همه این موارد به انتخاب افراد برای خانه نصب و راه‌اندازی خواهد شد.
عملکردسیستم‌های هوشمندساز خانه
شاید برای شما هم این سوال پیش آمده باشد که سیستم هوشمندسازی خانه چگونه عمل می‌کند؟ این سیستم به طور معمول از طریق اینترنت به یک هاب مرکزی یا Gateway متصل می‌شود. پس از آن شما می‌توانید با استفاده از یک رابط کاربری به سیستم مورد نظر وصل شده و از آن استفاده کنید. رابط کاربری اصلی سیستم مورد نظر به شکل‌های مختلفی در اختیار شما قرار می‌گیرد.
این سیستم اغلب روی دیوار نصب می‌شود یا در کامپیوتر رومیزی، لپ‌تاپ، تبلت و گوشی هوشمند در دسترس است. در نتیجه شما برای دسترسی به سیستم مورد نظر محدودیتی نخواهید داشت و می‌توانید با استفاده از یک دستگاه هوشمند به راحتی کنترل امور را در دست بگیرید. این سیستم امنیت بسیار بالایی دارد و در صورتی رمز ورود خود را به سایر اطرافیان نگویید، احتمال هک سیستم و نفوذ به بخش مرکزی بسیار کم خواهد شد.
معایب سیستم‌های هوشمندسازی
بدیهی است که هیچ دستگاه ساخت بشر، بدون مشکل و خطا نیست. این موضوع برای سیستم‌های هوشمندسازی خانه هم وجود دارد. این سیستم‌ها کنار همه ویژگی‌های جذاب و آسایش غیر قابل انکاری که برای افراد خانواده فراهم می‌کنند، معایب و اشکالاتی هم دارند. به عبارت دیگر می‌توان گفت اغلب کاربران برای پیاده‌سازی و استفاده از این سیستم‌ها، دو نگرانی عمده دارند:
اول آن که طراحی و پیاده‌سازی این نوع از سیستم‌ها در خانه، برای افراد بسیار گران تمام خواهد شد. سیستم‌های نظارتی به دلیل نوع خاص طراحی خود، همیشه در گروه گران‌قیمت‌ترین دستگاه‌های بازار قرار دارند. در نتیجه هوشمندسازی خانه می‌تواند خرج هنگفتی روی دست کاربر باقی خواهد گذاشت. طبیعی است که چنین سیستمی برای خانه‌هایی که با هزینه اقتصادی ساخته شده است، مناسب نخواهد بود. همچنین اگر شما سازنده خانه هستید، در نظر داشته باشید استفاده از سیستم‌های هوشمند قیمت نهایی خانه را بالا خواهد برد و احتمال فروش واحدهای مسکونی با قیمت مناسب کمتر می‌شود.
علاوه براین با توجه به نیاز غیر قابل انکار این سیستم به شبکه WiFi، به هرحال احتمال نفوذ به سیستم و هک توسط خرابکاران و افراد سودجو همیشه وجود خواهد داشت. این موضوع همچنان یکی از مهم‌ترین نگرانی‌های کاربران است که غیر قابل حل باقی مانده است. چرا که هیچ سیستمی در هیچ جای دنیا به طور مطلق امن نیست و از طرفی حفظ امنیت حریم خانه برای هر فردی مهم است. به طوری که فارغ از هزینه‌های این سیستم، افراد زیادی ترجیح می‌دهند از خانه خود با روش‌های سنتی حفاظت کنند.
برخی امکانات خانه هوشمند
بی‌شک خانه‌های هوشمند قابلیت‌ها و امکانات مختلفی در اختیار شما قرار می‌دهند؛ برخلاف تصور بعضی افراد وسعت این امکانات خانه‌های هوشمند بسیار زیاد بوده وموارد مختلفی را دربر می‌ِگیرد. برخی از امکانات خانه‌های هوشمند عبارت هستند از:
- سیستم تهویه هوا و گرمایشی
با استفاده از دستگاه کنترل و مدیریت، می‌توانید میزان دمای محیط را تنظیم کرده و تهویه را فعال کنید. با این کار پیش از ورود به خانه، دمای مطبوع تنظیم خواهد شد. برای مثال در گرمای تابستان می‌توانید پیش از ورود به خانه، تهویه را با دمای کم فعال کنید تا خانه خنک شود، یا در فصل‌های سرد با گرم کردن خانه مانع از بیماری افراد خانواده شوید.
- سیستم روشنایی
این سیستم شامل یک شبکه هوشمند از همه روشنایی‌های داخلی و خارجی خانه است. چراغ‌های جلوی درب خانه، همه اتاق‌ها و سرویس‌های بهداشتی با استفاده از این سیستم به راحتی قابل مدیریت است.
سیستم کنترل اقامت مسکن
با چنین سیستمی می‌توانید شرایط کلی خانه و انرژی‌های مورد استفاده در محیط خانه را مدیریت کنید. برای مثال با این سیستم می‌توان انرژی سلول‌های خورشیدی را در وسط روز برای روشن شدن ماشین لباسشویی به کار برد.
- سیستم امنیت خانه
این سیستم به طور پیش فرض هوشمند است. بنابراین ترکیب آن با سیستم هوشمندسازی خانه، سرویس‌های اضافه‌ای برای شما فراهم می‌کند. برای مثال با اتصال به اینترنت می‌توانید از راه دور روی دوربین‌های امنیتی نظارت داشته باشید و به قفل همه درها و پنجره‌های خانه دسترسی پیدا کنید. همچنین در صورتی که افرادی با شرایط حساس در خانه شما سکونت دارند، می‌توانید با استفاده از دوربین‌های امنیتی خانه به طور مدام وضعیت این افراد را بررسی کنید.
- سیستم نظارت بر گاز و دود
یکی از مهم‌ترین سیستم‌ها برای حفظ ایمنی خانه، سیستم تشخیص دود و نشتی گاز است. این سیستم می‌تواند نشتی گاز را تشخیص دهد و از بروز اتفاقات ناگوار جلوگیری کند. سیستم ایمنی مورد نظر همچنین با تشخیص دود، پیش از گسترش آتشسوزی آن را به ایستگاه‌های آتشنشانی اعلام خواهد کرد.
- سیستم مراقبت از معلولین و سالمندان
این سیستم برای راحتی افراد معلول و سالمند طراحی شده است. بنابراین معلولین و سالمندان می‌توانند در محیط خانه آسایش کافی داشته و از حضور در آسایشگاه‌ها خلاص شوند. این سیستم به بهداشت فردی توجه ویژه‌ای داشته و با اندازه‌گیری و ثبت مداوم علائم حیاتی، سلامت این افراد را کنترل می‌کند. سیستم مراقبت از معلولین و سالمندان باعث ایجاد حس استقلال در اطراف شده و به آن‌ها در انجام امور شخصی، ارائه کمک اضطراری، امنیت، پیشگیی از سقوط و… کمک می‌کند.
- سیستم کیفیت هوا
سیستم اندازه‌گیری کیفیت هوا، در مدت کوتاهی سطح آلودگی در قسمت‌های مختلف شهر را تعیین کرده و برای رفت و آمد مسیرهایی با آلودگی کمتر را به شما پیشنهاد خواهد داد. این سیستم هوشمند برای خانواده‌های دارای کودک یا افرادی با شرایط حساس بسیار ایده‌آل است.
- آشپزخانه هوشمند
این سیستم مربوط به آشپرخانه به سایر سیستم‌های هوشمند نظیر آمازون الکسا و گوگل متصل شده و دستورات پخت مختلف و… را به شما پیشنهاد می‌کند. همچنین مدیریت ماشین‌ها و دستگاه‌های دیگر نظیر ماشین لباسشویی، ماشین ظرفشویی، قهوه‌جوش، یخچال، اجاق گاز و… را به عهده می‌گیرد.
- سیستم صوتی هوشمند
از دیگر دستگاه‌های مربوط به خانه هوشمند، سیستم‌های صوتی هوشمند هستند. این سیستم‌ها با اتصال به اینترنت، می‌توانند موزیک‌های روز دنیا را برای شما دانلود و پخش کنند. علاوه براین شما می‌توانید از هرجای دنیا سیستم صوتی خانه خود را مدیریت کنید.
هوشمندسازی خانه‌ها در ایران
سازمان و شرکت‌های مختلفی در ایران سرویس هوشمندسازی خانه را ارائه می‌دهند. از جمله خدمات این سرویس‌ها نورپردازی هوشمند، سیستم امنیت، تهویه مطبوع، آبیاری هوشمند، پرده برقی، سیستم ارتباط پیامکی سیستم صوتی هوشمند و کنترل ساختمان از طریق گوشی هوشمند و از راه دور است.
نصب و پیاده‌سازی هریک از این سیستم‌ها هزینه خاص خود را دارد. بنابراین هرچه سرویس‌های بیشتری انتخاب کنید، هزینه بیشتری هم باید بپردازید. هر شرکتی برای تعیین هزینه هوشمندسازی خانه، روش خاص خود را دارد؛ اما اغلب آن‌ها متناسب با متراژ خانه قیمت خود را اعلام می‌کنند. فرقی نمی‌کند خانه در حال ساخت باشد یا ساخته شده و چندین سال سن داشته باشد. در هریک از این مراحل، امکان هوشمندسازی خانه وجود خواهد داشت.
به تازگی بعضی از ساختمان‌های نوساز در مناطق شمالی شهر، برای سیستم سرمایشی و گرمایشی یا امنیت ساختمان از انواع سیستم‌های هوشمند استفاده می‌کنند. این موضوع می‌تواند روی قیمت خانه تاثیر زیادی داشته باشد. اما در مجموع، به دلیل هزینه‌های بالا و امکان هک در این سیستم‌ها، هنوز استقبال از آن‌ها به حد مطلوبی نرسیده است. بنابراین در صورتی که شما هم دنبال هوشمندسازی خانه خود هستید، بهتر است ضمن درنظر گرفتن بودجه خود نیازمندی‌هایتان را اولویت بندی کنید تا برای انتخاب سرویس‌ها و سیستم‌های هوشمندساز با مشکلی مواجه نشوید.